دانشمندان اسرار یکی از بزرگترین تلماسه‌های کره زمین را کشف کردند
تاریخ انتشار: ۱۵ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۸۷۲۶۶
ایتنا - تلماسه‌ها به خاطر ساختارهای اسرارآمیزشان از جمله پیچیده‌ترین مناظر طبیعی در کره زمین به شمار می‌روند که مشابهشان در مریخ و تیتان بزرگترین قمر زحل یافت شده است.
تلماسه‌ها، تپه‌های ستاره‌ای یا تپه‌های هرمی، صدها متر ارتفاع دارند و در سیاره ما در آفریقا، آسیا و آمریکای شمالی دیده شده‌اند. با این حال کارشناسان تا کنون نتوانسته بودند تاریخ تشکیل آنها را تعیین کنند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حالا اما گروهی از دانشمندان سن یکی از بزرگترین و پیچیده‌ترین انواع تلماسه‌های کره زمین در منطقه‌ای دورافتاده در مراکش را برای اولین بار محاسبه کرده و دریافته‌اند این تپه که «لالا لالیا» نام دارد در حدود ۱۳ هزار سال پیش تشکیل شده است.
پروفسور جف دالر، زمین‌شناس در دانشگاه آبریستویث ولز، با بیان این که تلماسه‌ها «یکی از شگفتی‌های طبیعی جهان» هستند، می‌گوید: «آنها از روی زمین شبیه اهرام هستند، اما از آسمان قله‌ای را می‌بینید که ماسه‌ها از سه یا چهار جهت از آن بیرون زده‌اند. این بازوها آنها را شبیه ستاره می‌کند.»
در واقع برخورد بادهایی که در جهت‌های مخالف هم می‌وزند، منجر به ایجاد تلماسه‌ها می‌شود. آقای دالر که این تحقیق را به همراه پروفسور چارلز بریستو در دانشگاه بیرکبک لندن انجام داده می‌گوید درک عمر این تلماسه‌ها به دانشمندان کمک می‌کند تا ساختار بادها را درک کنند و بتوانند به شرایط اقلیمی دوران گذشته پی ببرند.
«لالا لالیا» (نامی بومی در زبان محلی آمازیغ به معنای ‘بالاترین نقطه مقدس’) در صحرای شنی «ارگ چبی» در جنوب شرقی مراکش واقع شده و دارای ۱۰۰ متر ارتفاع و ۷۰۰ متر پهنا است. دانشمندان می‌گویند رشد این صحرا پس از شکل‌گیری اولیه برای حدود ۸ هزار سال متوقف و تثبیت شد، اما با تغییرات اقلیمی به سرعت در چند هزار سال گذشته گسترش یافت.
در واقع آنچه باعث تعجب دانشمندان شده این است که پایه تپه قدمتی ۱۳ هزار ساله دارد، ولی بخش فوقانی آن تنها در ۱۰۰۰ سال گذشته شکل گرفته است.
به طور معمول بیابان‌ها را می‌توان در تاریخچه‌های زمین‌شناسی شناسایی کرد، اما تپه‌های ستاره‌ای به نسبت چیز جدیدی محسوب می‌شوند و تا این اواخر توجه دانشمندان را به خود جلب نکرده بودند.
پروفسور دالر می‌گوید این ممکن است به این دلیل باشد که آنها آنقدر بزرگ هستند که کارشناسان متوجه نشدند که به یک تلماسه مجزا نگاه می‌کنند. وی اضافه کرد: «این یافته‌ها احتمالاً بسیاری از مردم را شگفت‌زده خواهد کرد، زیرا می‌توانیم ببینیم که این تپه عظیم با چه سرعتی شکل می‌گیرد و سالانه حدود ۵۰ سانتی‌متر در بیابان حرکت می‌کند.»
دانشمندان برای تعیین سن این تپه ستاره‌ای از تکنیکی به نام «لومینسانس» استفاده کردند. این روش محاسبه می‌کند که دانه‌های شن تلماسه آخرین بار چه زمانی در معرض نور روز قرار گرفته‌اند.
محققان ابتدا نمونه‌هایی از شن و ماسه برداشته‌شده از این مکان را یک آزمایشگاه تاریک در شرایط نور قرمز کم، مشابه یک کارگاه عکاسی قدیمی مورد، تجزیه و تحلیل قرار دادند. هنگامی که دانه‌های کوارتز در این شرایط قرار می‌گیرند، همچون یک باتری شارژی انرژی را به شکل نور آزاد می‌کنند و دانشمندان می‌توانند با همین روش سن آنها را محاسبه کنند.
پروفسور دالر می‌گوید: «در تاریک‌‌خانه آزمایشگاهی ما نور را از این دانه‌های شنی می‌بینیم. هر چه دانه‌های رسوب قدیمی‌تر نور روشن‌تری بتابانند، نتیجه می‌گیریم که مدت زمان بیشتری از دفن آنها گذشته است.»
یکی دیگر از این تلماسه‌های شنی عظیم در کلرادو در آمریکای شمالی قرار دارد که با ۲۲۵ متر مرتفع‌ترین تپه در ایالات متحده به شمار می‌رود.
پروفسور دالر با بیان این که بالا رفتن از این تپه‌ها کار سختی است، می‌گوید: «هنگام صعود دو قدم بالا می‌روید و یکی به عقب می‌لغزید. اما ارزشش را دارد چرا که آنها از بالا بسیار زیبا هستند.»
نتایج تحقیقات تازه در نشریه علمی «Scientific Reports» منتشر شده است.
منبع: ايتنا
کلیدواژه: تلماسه کره زمین مریخ تلماسه ها هزار سال تپه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۸۷۲۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دانشمندان یک «خطای فنی» در لبه کیهان کشف کردند
نظریه معروف اینشتین برای ۱۰۰ سال ستون اصلی فیزیک مدرن بوده و به توضیح چگونگی عملکرد گرانش در زمین و خارج از فضا کمک کرده است. علاوه بر این، مطالعات بی‌شماری در طول سال‌ها صحت این نظریه را ثابت کرده‌اند و تأیید می‌کنند که گرانش بر سه بُعد فیزیکی ما و همچنین بر بُعد چهارم زمان تأثیر می‌گذارد اما به نظر می‌رسد این نظریه در مقیاس‌های بزرگ‌تر با مشکلی جزئی همراه است.
به گزارش ایسنا، رابین ون(Robin Wen)، نویسنده اصلی این پروژه و یکی از فارغ‌التحصیلان ریاضی فیزیک واترلو، در یک مقاله دانشگاهی توضیح می‌دهد: این مدل گرانش برای همه چیز از نظریه‌پردازی مه‌بانگ گرفته تا عکاسی از سیاه‌چاله‌ها ضروری بوده است.
به نقل از اس‌اف، اما وقتی سعی می‌کنیم گرانش را در مقیاس کیهانی، در مقیاس خوشه‌های کهکشانی و فراتر از آن درک کنیم، با پیش‌بینی‌های نسبیت عام به ناسازگاری‌های ظاهری بر می‌خوریم. تقریبا انگار گرانش کاملا با نظریه اینشتین مطابقت ندارد. ما این ناهماهنگی را یک «خطای فنی کیهانی» می‌نامیم. گرانش در مواجهه با فواصل میلیاردها سال نوری حدود یک درصد ضعیف‌تر می‌شود.
این مطالعه که در مجله کیهان شناسی و فیزیک اختر ذرات منتشر شد، این احتمال را بررسی کرد که قدرت گرانش حاکم بر کل جهان(ثابت گرانشی کیهانی) کمی متفاوت از ثابت گرانشی نیوتن است که گرانش را در مقیاس‌های کوچکتر، مانند مدار سیارات اطراف خورشید را کنترل می‌کند.
نیایش افشردی، استاد اخترفیزیک در دانشگاه واترلو می‌گوید: تقریبا یک قرن پیش، ستاره‌شناسان کشف کردند که جهان ما در حال انبساط است.
هر چه کهکشان‌ها دورتر باشند، سریع‌تر حرکت می‌کنند، تا جایی که به نظر می‌رسد تقریبا با سرعت نور حرکت می‌کنند و این حداکثر سرعتی است که نظریه اینشتین اجازه می‌دهد. یافته‌های ما نشان می‌دهد که در همان مقیاس‌ها، نظریه اینشتین نیز ممکن است ناکافی باشد.
بنابراین، چرا دانشمندان چنین ایده‌ای را برای اصلاح نظریه انقلابی اینشتین در نظر می‌گیرند؟ به نظر می‌رسد برخی از نظریه‌های گرانش کوانتومی جایگزین مانند گرانش هوراوا-لیفشیتز به طور طبیعی چنین نقص کیهانی را بین مقیاس‌های بزرگ و کوچک پیش‌بینی می‌کنند. مطالعه جدید یک راه ساده برای پیاده‌سازی این اثر مانند یک پاورقی به مدل استاندارد کیهان شناسی ارائه می‌دهد.
ون و همکارانش یک پارامتر جدید به نام Omega_g معرفی کردند که تفاوت بین ثابت‌های گرانشی کیهانی و نیوتنی را اندازه می‌گیرد. آنها دریافتند که مشاهدات فعلی از ماهواره پلانک که تابش پس‌زمینه مایکروویو کیهانی را اندازه‌گیری می‌کند، مقدار Omega_g را در حدود منفی ۰.۰۱ یا حدود یک درصد تفاوت در قدرت گرانش در مقیاس‌های کیهانی در مقایسه با مقیاس‌های محلی نشان می‌دهد.
یک Omega_g منفی منجر به گرانش کمی ضعیف‌تر می‌شود و باعث انبساط کیهان در بزرگترین مقیاس می‌شود. این اثر ظریف می‌تواند چند مشکل دیرینه بین مشاهدات مختلف کیهان‌شناسی در مدل استاندارد را کمی کاهش دهد.
ون می گوید: آن را مانند پاورقی برای نظریه اینشتین در نظر بگیرید. وقتی به مقیاس کیهانی رسیدید، شرایط و ضوابط اعمال می‌شود.
افشردی می‌افزاید: این مدل جدید ممکن است اولین سرنخ در معمای کیهانی باشد که ما شروع به حل آن در فضا و زمان کرده‌ایم.
محققان هشدار می‌دهند که وجود یک نقص کیهانی بر اساس داده‌های فعلی هنوز قطعی نیست. اندازه‌گیری‌های دقیق‌تری از آزمایش‌های آینده که پس‌زمینه مایکروویو کیهانی و توزیع ماده در اعماق فضا را ترسیم می‌کنند، برای تایید یا رد قطعی این شکست بالقوه نسبیت عام در انتهای کیهان مورد نیاز است.
انتهای پیام
جاده کندوان یک طرفه شد